تنظیم حرارت در گلخانه برای جلوگیری از رشد نامناسب و از بین رفتن گیاهان انجام می‌شود. فضای گلخانه، یک بخش سر پوشیده است. بنابراین در این فضای سرپوشیده، باید درجه حرارت و دما را به شکل موثری به صورت کنترل شده در نظر داشت.
بنابراین کنترل کردن دما، بر روی سیستم رشد گیاه، تاثیر زیادی می‌گذارد. به همین جهت، باید دامنه حرارتی مفید و مطلوبی را برای گلخانه به وجود آورد. دمای مطلوب برای گلخانه، شرایط ایده آل برای رشد و همین طور بازدهی بهتر را فراهم می‌آورد.
دمای موردنظر برای گوجه فرنگی و همین طور خیار، هر دو متفاوت و یکسان تنظیم نمی‌شود. دمای شکل گرفته برای گوجه فرنگی، به میزان 22 الی 18 درجه و اما برای خیار 24 الی 25 درجه تنظیم می‌شود. البته دارا بودن درجه حرارت ایده آل برای یک نوع گیاه، همواره متناسب و استاندارد برای تمامی گیاهان نخواهد بود. انواع گلخانه از لحاظ ساختار با یکدیگر تفاوت دارند، به همین دلیل، در ساختار گلخانه همواره باید یک نوع گیاه کشت شود.
هر گیاه، دارای شرایط کشت و رشد متفاوتی نسبت به دیگر گیاهان می‌باشد.
درصد اهمیت تنظیم حرارت برای گلخانه
با توجه به مشخص شدن دامنه حرارتی برای هر گیاه، نباید از درصد حرارت شکل گرفته برای گیاهان خارج شد. با خارج سازی از دامنه حرارتی شکل گرفته برای یک گیاه، امکان بروز خسارات بسیار زیادی می‌شود. البته درجه حرارت بالا و پایین، هر کدام با توجه به نوع گیاه، خسارت‌های زیادی را برای گلخانه داران به وجود می‌آورند.
دمای بسیار کم، زندگی و حیات یک گیاه را به خطر می‌اندازد. حتی تشکیل یافتن بلور‌های یخ در ساختار و بافت گیاه، شکل می‌گیرد. میزان آب لازم برای سلول‌های گیاه، از بین رفته و صدمات فیزیکی زیادی به گیاه در گلخانه وارد می‌شود. البته در شرایط و موقعیت بیش از اندازه و با گرمای زیاد، آنزیم‌های کنترل کننده، عملکرد بیوشیمیایی گیاه را مختل می‌کند. با عدم کارایی در قسمت بیوشیمیایی در گیاه، رشد و پرورش گیاه با مشکل زیادی رو به رو می‌شود.
برای برداشت سودآورترین محصولات گلخانه‌ای باید شرایط خوبی برای آن‌ها مهیا شود، تنظیم حرارت در رشد گیاهان تاثیرگذار است. تنظیم کردن حرارت برای رشد و برداشت یک محصول با کیفیت، بسیار مهم است. به طور مثال، برای محصولاتی مانند خیار، باید درجه حرارت استاندارد و مورد نیاز برای رشد آن را، به وجود آورد.
البته برای محصولی مانند خیار، درجه حرارت بسیار بالا، منجر به رشد بیش از اندازه برای برگ و شاخه‌های آن می‌شود. حتی در برخی از موارد، گل و میوه‌های بوته خیار، از بین می‌روند. حتی وارد ساختن درجه حرارت بسیار اندک، منجر به عدم شکل پذیری درست برای ساختار خیار می‌شود. حرارت بسیار کم برای رشد خیار، منجر به از دست دادن رنگ آن می‌شود.
حتی در زمان بحرانی از کمبود حرارت و تنظیم نبودن آن، بخشی از میوه یا تمام آن از بین می‌رود. رشد بوته خیار کاهش پیدا کرده و میوه ها نیز رشد مطلوبی ندارند و بسیار کوچک باقی می‌مانند. با عدم رشد خیار، اندازه مطلوب آن شکل نخواهد گرفت.
تنظیم حرارت برای گیاهان گلخانه‌ای و شرایط اقتصادی
از فاکتور‌های مهم برای تنظیم کردن حرارت گلخانه، در نظر گرفتن شرایط اقتصادی است. در این زمان، باید تمامی فاکتور‌های مناسب در جهت رشد گیاهان در گلخانه را در نظر داشت. تنظیم کردن دما برای سازه گلخانه شرایط رشد مطلوب‌تری را برای گیاهان به وجود می‌آورد.
در فصل زمستان، نور شدت و گرمای خود را تا حدودی از دست می‌دهد. مخصوصأ در روز‌های ابری و بارانی که میزان حرارت به شدت کاهش پیدا می‌کند. بالا بردن میزان حرارت گلخانه در این شرایط، تاثیر قابل توجهی در فتوسنتز و رشد گیاه ندارد. اما در فصل تابستان، شدت نور و حرارت وارد آمده بر گیاه، محدود نیست. وجود رطوبت کافی و دی اکسید کربن، تاثیرات بسیار مثبتی را در افزایش محصول دارد.
زمانی که انجام دادن عملیات فتوسنتز، نسبت به تنفس گیاه بیشتر شود؛ رشد شکل می‌گیرد. در این زمان،دو مقدار یعنی شرایط تنفس و عملیات فتوسنتز به شکل مساوی در کنار هم قرار می‌گیرند؛ ساختار گیاه با گذشت زمان ضعیف می‌شود. در هر صورت، مواد ذخیره شده در گیاه در ساختار برگ و شاخ آن شکل می‌گیرد. بنابراین رشد بی رویه‌ای در برگ و شاخه گیاهان در گلخانه شکل می‌گیرد.
از فاکتور‌های دیگر، اختلال پیش آمده در درجه حرارت روز و شب است. در این مرحله، عوامل تاثیر گذار برای رشد در ارتفاع گیاه شکل می‌گیرد. البته در برخی از موارد، می‌توان ارتفاع گیاه را به شکل استاندارد تحت کنترل قرار داد.
مهم‌ترین نکات مرتبط با درجه حرارت گلخانه
با بالا رفتن میزان حرارت گلخانه به 38 تا 40 درجه، مشکلات زیادی برای رشد گیاهان به وجود می‌آید. از جمله آسیب‌های وارد آمده برای تنظیم نبودن میزان حرارت موجود در گلخانه برای گیاهان، عبارتند از:
- توقف رشد برای بوته
- سوختگی کنار برگ
عدم رشد برای بوته و سوختگی کنار برگ، در طول زمان، سرعت رشد خود را افزایش می‌دهد. بنابراین تمامی سطح برگ گیاهان حالت سوخته شده‌ای را به خود می‌گیرند. در این شرایط، درصد محصولات زیر کشت، به شدت کاهش پیدا می‌کند. اما در زمانی که دما پایین تر از 10 درجه سانتی گراد باشد؛ رشد گیاه به شدت کند می‌شود. البته در زمانی که دمای گلخانه نزدیک به صفر برسد رشد گیاه به صورت کلی متوقف می‌شود. البته در ادامه رشد گیاهان، سرمازدگی نیز شکل می‌گیرد و منجر به از بین رفتن گیاه و مردن آن می‌شود.
در رابطه با دمای بالا برای گلخانه، درصد رطوبت بیشتری را دریافت می‌کنند. بنابراین گیاهان برای رشد خود در میزان حرارت بالا، به رطوبت نیاز دارند. کم شدن میزان دمای گلخانه، منجر به شکل گیری رطوبت و حرکت کردن آن در یاه به قسمت‌های پایین است. البته توزیع این میزان از رطوبت به بخش‌های دیگر گیاه نیز می‌رسد.
برای نور و دما، یک ارتباط مستقیم و قابل توجه وجود دارد. برای روز‌های روشن و آفتابی با درجه نور زیاد، حرارت بیشتری برای گلخانه به وجود می‌آید. اما در مقایسه با روز‌های آفتابی باید روز‌های ابری را نیز در نظر داشت. در روز‌های ابری و بارانی، میزان نور به شدت کاهش پیدا می‌کند. به این شکل، درجه حرارت نیز کم و زیاد می‌شود.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.